Belemmerende Patronen: Een Coaching Perspectief
Als coach zie ik vaak hoe diepgewortelde patronen uit de jeugd ons volwassen leven beïnvloeden. Deze onbewuste dynamieken, of belemmerende patronen, kunnen ons tegenhouden in onze persoonlijke groei, relaties en carrière. Belemmerende patronen vinden vaak hun oorsprong in de vroege kindertijd. Als kinderen leren we de wereld te begrijpen door interacties met onze ouders, verzorgers en omgeving. Deze interacties bepalen grotendeels onze overtuigingen, emoties en gedragingen.
Bijvoorbeeld, een kind dat weinig erkenning of liefde ervaart, kan de overtuiging ontwikkelen dat het niet goed genoeg is. Dit kan op latere leeftijd resulteren in perfectionisme of een constante behoefte aan bevestiging van de partner. Een ander voorbeeld is een kind dat opgroeit in een onvoorspelbare of onveilige omgeving. Dit kind kan als volwassenen angstige of vermijdende gedragsstrategieën ontwikkelen om met stress om te gaan. Ze lopen als het ware om de problemen heen in plaats van ze aan te gaan. Het is voor mij als coach altijd weer opmerkelijk om te zien dat de persoon in kwestie zelf niet door heeft hoezeer hij of zij belemmert wordt in het leven
Hoe manifesteren deze patronen zich in het volwassen leven?
Wanneer we volwassen worden, blijven deze jeugdpatronen vaak onbewust actief. Ze manifesteren zich bijvoorbeeld in relaties, werk of persoonlijke doelen:
Relaties: Mensen die in hun jeugd afwijzing hebben ervaren, kunnen moeite hebben met vertrouwen of zichzelf volledig openstellen in relaties. Ze kunnen bijvoorbeeld overdreven afhankelijk worden of zich juist emotioneel afsluiten (bindingsangst of verlatingsangst).
Carrière: Iemand met een diepgewortelde angst om fouten te maken, kan zich verliezen in (dwangmatige) perfectionisme. Dit kan leiden tot burn-out of het vermijden van nieuwe uitdagingen.
Zelfbeeld: Negatieve overtuigingen zoals “Ik ben niet goed genoeg” of “Ik verdien geen geluk” kunnen een belemmering vormen voor je persoonlijke groei en zelfvertrouwen. Je gunt jezelf geen beter leven puur vanuit de overtuiging dat de belemmerende patronen waar zijn.
Waarom blijven deze patronen bestaan?
Belemmerende patronen worden vaak versterkt door de manier waarop ons brein werkt. Ons brein zoekt naar bevestiging van wat het al gelooft, ook al zijn die overtuigingen niet positief. Dit wordt ook wel de “bevestigingsbias” genoemd. Als je bijvoorbeeld gelooft dat je niet geliefd bent, zul je geneigd zijn om situaties of gedragingen te interpreteren die die overtuiging versterken.
Daarnaast kunnen deze patronen functioneel lijken. Ze bieden vaak een gevoel van controle of veiligheid, zelfs als ze ons belemmeren. Perfectionisme kan bijvoorbeeld helpen om succes te behalen, maar het gaat vaak ten koste van onze mentale gezondheid en uiteindelijk is het een eindeloze weg. Perfect is een illusie.
Hoe doorbreek je deze patronen?
Het doorbreken van belemmerende patronen begint met bewustwording. Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen:
Herken je patronen: Reflecteer op situaties waarin je je belemmerd voelt. Probeer te identificeren welke overtuigingen of gedragingen hieraan ten grondslag liggen. Wanneer je een weerzin of irritatie over een situatie voelt opkomen, vraag jezelf af waar dit vandaan komt. Je kunt ervanuit gaan dat er altijd een diepere oorzaak onder deze gevoelens liggen.
Verbind met je innerlijke kind: Begrijp waar deze patronen vandaan komen. Wat heb je als kind meegemaakt en hoe heeft dat je gedrag gevormd? Je kan hiervoor gebruik maken van een foto van jezelf als kind om de herinnering aan je jonge ik terug te halen. Probeer in contact te komen met hem of haar en je innerlijke kind ook daadwerkelijk aan te spreken: ‘Rustig aan kleine …, ik ben er voor je. De situatie is veilig nu. Er is geen reden om angstig te zijn’. Je zal merken dat je rustiger wordt in je onderbuik. Als het goed is ontstaat er dan ook direct ruimte voor andere positievere gedachten of gevoelens.
Werk aan nieuwe overtuigingen: Onderzoek negatieve overtuigingen en vervang ze door positieve affirmaties. Dit kan door middel van therapie, coaching of zelfreflectie. Hulp van een professional, zoals een coach, psycholoog of therapeut, kan je helpen om diepgewortelde patronen te doorbreken.
Conclusie, belemmerende patronen vanuit onze jeugd hebben vaak een diepe invloed op ons volwassen leven, maar we zijn niet gedoemd om erin vast te blijven zitten. Door bewustwording en actie kunnen we deze patronen herkennen, begrijpen en transformeren. Het is een proces dat geduld en zelfcompassie vereist, maar het leidt uiteindelijk tot meer vrijheid, balans en geluk in ons leven.